Năm 2020, năm thành công của ngành gạo Việt Nam

Giá gạo Việt Nam cao nhất trong khoảng một thập kỉ

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gạo tháng 11/2020, ước đạt 370.000 tấn gạo, với 198 triệu USD, so với tháng 11/2019 tăng 1,21% về lượng và tăng 17,5% về giá trị.

Tính chung 11 tháng, sản lượng xuất khẩu ước đạt hơn 5,7 triệu tấn gạo, trị giá hơn 2,8 tỉ USD, so với cùng kì năm 2019 giảm 2,52% về lượng nhưng tăng hơn 10% về giá trị  xuất khẩu.

Trao đổi với người viết, ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), cho rằng sản lượng gạo xuất khẩu tuy giảm nhưng kim ngạch thu về vẫn tăng so với năm trước và năm 2020 là năm thành công của ngành gạo Việt Nam.

“Năm nay mặc dù chúng ta bị mất mùa trong vụ Đông Xuân và Hè Thu nhưng lại là năm  được giá với mức giá cao nhất trong khoảng 10 năm nay. Đây có thể nói là thành công và cơ hội cho năm tới mở rộng đầu tư, sản xuất thuận lợi hơn”, ông Nam nhận định.

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, giá xuất khẩu gạo trong tháng 11/2020 đạt bình quân 534 USD/tấn, tăng 1% so với tháng 10/2020 và tăng 16% so với cùng kì năm 2019.

Trong 11 tháng năm 2020, gạo cũng là mặt hàng có giá xuất khẩu tăng mạnh nhất, tăng 13% so với cùng kì năm 2019, đạt bình quân 496 USD/tấn.

Trên thị trường thế giới, giá chào bán gạo trắng 5% tấm của Việt Nam tính đến ngày 25/11 dao động ở mức 495 – 500 USD/tấn, cao hơn so với các nhà cung cấp khác trong khu vực như Thái Lan 475 – 485 USD/tấn hay Ấn Độ 366 – 370 USD/tấn.

Ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty nông nghiệp công nghệ cao Trung An (Cần Thơ), cho rằng có ba nguyên nhân khiến giá gạo Việt Nam tăng cao như hiện nay.

Thứ nhất, người nông dân Việt Nam đã thay đổi qui trình sản xuất từ lượng sang chất, dẫn đến chất lượng gạo Việt Nam đã tăng cao rõ rệt và người tiêu dùng trong nước cũng như thế giới đã tin dùng hơn. Điều này được chứng minh ở cơ cấu gạo xuất khẩu của Việt Nam.

“Cơ cấu gạo thơm chất lượng cao hàng năm tăng đều đều với tỉ lệ tăng nhiều, còn gạo cấp thấp ngày càng giảm”, ông Bình nhấn mạnh.

Thứ hai là Việt Nam đã kí nhiều hiệp định thương mại mang tầm chiến lược lớn như CPTPP, EVFTA đã tạo điều kiện cho gạo Việt Nam bứt phá, trong đó việc thuế suất giảm bằng 0 đã tạo sức cạnh tranh tốt cho Việt Nam.

Và thứ ba, năm 2020 với tình hình dịch COVID-19 làm suy giảm nhiều ngành nhưng nhu cầu với ngành lương thực thực phẩm vẫn tăng cao. Đây cũng là nguyên nhân các khách hàng vẫn cần gạo Việt Nam.

Đồng quan điểm, theo ông Đỗ Hà Nam, về cơ chế thị trường, khi giá tăng cao như vậy người nông dân sẽ mở rộng sản xuất. Đáng chú ý, năm nay một số loại gạo thơm đã được đầu tư tốt hơn, dẫn đến xuất khẩu gạo đạt hiệu quả cao và thị trường tiêu thụ cũng tốt hơn.

Đánh giá về diễn biến giá gạo của Việt Nam trong năm 2020, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng giá gạo Việt Nam có xu hướng tăng và duy trì ở mức cao khi nguồn cung sụt giảm trong ngắn hạn do đã kết thúc vụ thu hoạch lúa hè thu nhưng vì ngập lụt ở ĐBSCL đã làm chậm tiến độ thu hoạch vụ Thu Đông.

Một nguyên nhân khác là thương hiệu gạo Việt đang dần được nâng tầm, nhờ nỗ lực giảm lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và gạo ST25 được công nhận “Gạo ngon nhất thế giới năm 2019”.

Giá gạo Việt Nam năm 2021 sẽ tiếp đà tăng?

Đại diện VFA cho hay giá gạo hiện nay đang tăng đột biến do Philippines mở cửa nhập khẩu trở lại, trong khi Việt Nam đang ở cuối vụ, lượng gạo đã gần hết nên nguồn hàng thời gian tới sẽ không đủ đáp ứng nhu cầu và giá gạo sẽ tiếp tục tăng.

Đây cũng là dự báo của ông Phạm Thái Bình khi cho rằng giá gạo sẽ còn tiếp tục cao trong năm 2021 vì tình hình COVID-19 vẫn rất phức tạp.